Dijital reklamlar analiz edilerek zengin bir bilgi ortaya çıkıyor: ProPublica, dezenformasyon sitelerinin otomatik Google reklamlarından gelir elde ettiğini tespit etti ve Washington Post, ABD ara seçimleri için Cumhuriyetçi ve Demokrat adaylardan gelen çok farklı siyasi mesajlar buldu. Haftalık NodeXL ve Twitter’daki en popüler veri gazeteciliği hikayelerinden oluşan insan küratörlüğümüz ayrıca Bolsonaro yanlısı tweet’lerin bir analizini, evlilik oranlarına bakarak Rus seferberlik sayılarının bir tahminini ve Itaewon’da kalabalıkların ezilmesi trajedisinin bir zaman çizelgesi yer alıyor.
Dezenformasyonu Besleyen Reklamlar
Google daha önce yanlış bilgiyle mücadele ettiğini açıklamıştı ancak ProPublica tarafından yapılan bir araştırma, çok uluslu teknoloji şirketinin otomatik dijital reklam kolunun Avrupa, Latin Amerika ve Afrika’da dezenformasyon ticareti yapan sitelere reklam geliri aktardığını ortaya çıkardı. Kâr amacı gütmeyen kuruluşun binlerce web sitesinde 13.000’den fazla makaleyi ve eski bir Google lideriyle yapılan röportajı inceledi bu analize göre teknoloji devinin sitelere reklam içeriği yerleştirmeyi yasaklayan İngilizce olmayan siteler için kendi politikasını uygulamakta zayıf olduğunu ortaya çıkardı. Araştırmanın metodolojisini burada inceleyebilirsiniz.
Wow! How sobering to know that the entire global disinformation crisis is single-handedly produced and financed by @GoogleAds.
This breathtaking @propublica investigation shows us exactly how uncomplicated this is.https://t.co/QzSvTeE4Qc
— Nandini Jammi (@nandoodles) October 31, 2022
Siyasi Reklamları Analiz Etmek
Washington Post, ABD ara seçimleri öncesinde reklamları analiz etmekle meşgul. Gazeteciler, AdImpact’ten alınan televizyon ve dijital reklam harcama verilerine bakarak, siyasi yelpazenin her iki tarafın kampanya mesajlaşma modellerini belirleyebildi. Demokratlar, rakiplerinin karakterini ve kürtaj hakları gibi konuları eleştirmeye odaklanan reklamlara daha fazla para harcarken, Cumhuriyetçiler suç, vergilendirme ve enflasyona odaklanan reklamlar için para ödüyor.
The TV ad wars are heating up in the final stretch of the midterms, and the messages Republicans and Democrats are running on paint starkly different threats to the country's future: https://t.co/Yj43fYbIRH pic.twitter.com/bHw0SZwMZV
— Sarah E. Frostenson (@sfrostenson) October 25, 2022
Bolsonaro Balonu
Brezilya’daki son cumhurbaşkanlığı seçimlerinde, görevdeki Jair Bolsonaro, Lula olarak bilinen ve 2003’ten 2010’a kadar cumhurbaşkanı olan Luiz Inacio Lula da Silva’ya yenildi. Amazon, ormansızlaşma, madencilik kelimelerini referans alan 954.700 tweet’in analizine göre, InfoAmazonia ve PlenaMata Bolsonaro yanlısı, Lula yanlısı ve çevre yanlısı açıklamaların söylemini ve dinamiğini görselleştirdi . Gazeteciler, Bolsonaro yanlısı hesaplar tarafından yapılan etkileşimlerin %97’sinin kendi balonları olduğunu buldu.
'Bolhanaro': com base em quase 1 milhão de tuítes sobre Amazônia, garimpo e etc, o @PlenaMata mostra que 97% das interações sobre o assunto entre bolsonaristas não sai da própria bolha. Reportagem do @msoares que tive a honra de editar: https://t.co/UiOIGzVXse
— Carolina Dantas (@cacaudantas) October 26, 2022
Rus Seferberlik Evlilikleri
Rusya’nın Eylül ayında duyurduğu kısmi savaş seferberliğin ülke genelinde düğünlerde patlamaya yol açtı. Rus bağımsız medya kuruluşu Mediazona, bunun büyük olasılıkla yetkililerin yeni askere alınan askerler için evlilik şartlarını gevşetmesinden kaynaklandığını belirtiyor. Erkekler artık bir ay önceden başvurmak yerine hemen kayıt yapabiliyorlar. Gazeteciler, evliliklerde tarihi ortalamayı “fazla evlilikleri” hesaplayarak, Ekim ortasına kadar askere alınan insan sayısının 492.000 kadar yüksek olabileceğini tahmin ediyorlardı. Orijinal habere Rusça ve kısaltılmış haline İngilizce olarak linkten okuyunuz.
An interesting piece by @mediazzzona estimating the true number of mobilised Russians by looking at the spike in marriages. It says some 492,000 people have been drafted, more than twice what Putin announced in mid-October.https://t.co/ijOxyc6cGM
— Mariya Petkova (@mkpetkova) October 24, 2022
Rus İşgali ile İlgili Belgeler
Rus ordusu, Mart ayından bu yana Ukrayna’nın kuzeydoğusundaki sakin bir kasaba olan Balakliia’yı işgal etmişti. Ancak askerler Eylül ayında aceleyle geri çekildiler ve kasabayı işgalleri sırasında üs görevi gören yıkık bir araç onarım kompleksinde binlerce belge bıraktılar. Reuters’tan gazeteciler, diğer Rus istihbarat birimlerinin koordinatları, yapılan savaşlar, öldürülen askerler ve askeri teçhizatın kaybı hakkında bilgi veren, ismi açıklanmayan bir kurmay subaya ait çiçekli bir defter olanbu belgeleri taradı.
NEW: We reviewed more than a thousand pages of Russian military documents left behind in a command bunker in Balakliia, Ukraine. The documents shed new light on Russia's chaotic retreat from the Kharkiv area in Sept. Thread with some of our findings 1/x pic.twitter.com/iUmyKdGo6i
— Mari Saito (@saitomri) October 26, 2022
Almanya’nın Yeraltı Suları Atlası
Düşen yeraltı suyu seviyeleri, toprağın çökmesine neden olabilir. Alman kâr amacı gütmeyen haber odası CORRECTIV , yeraltı suyunun nerede tükendiğini, yükseldiğini veya aynı kaldığını bulmak için otuz yılda yaklaşık 6.700 ölçüm noktasından gelen verileri analiz etti . Daha sonra bu eğilimlerin nedenlerini araştırdı. Okuyucular, hikayedeki etkileşimli arama formunu kullanarak bölgelerindeki yeraltı suyu seviyelerini arayabilirler.
Warum alle Bundesregierungen nur selten über Grundwasser sprechen?
Vielleicht, weil sie bislang keine Ahnung hatten, wie genau es um unsere existentielle Quelle steht. Wir @correctiv_org haben erstmals die Daten analysiert – mit beachtlichem Ergebnis:🧵https://t.co/hu9jtHWS8n— Annika Joeres (@AnnikaJoeres) October 26, 2022
İspanya’da Su Kirliliği
İspanya’da 13 milyondan fazla su numunesi sonucu kaydının analizine göre , 2016 ve 2021 yılları arasında 411 belediyede musluk suyunun insan tüketimine uygun olmadığı 4.115 örnek elde edilmiş. DATADISTA tarafından Greenpeace España ile birlikte yürütülen analiz, suyun, muhtemelen organik ve inorganik gübreden kaynaklanan nitratlarla kirlendiğini gösteriyor. İşte DATADISTA’nın İspanya’nın su temini konusundaki araştırmalarının bir tweet dizisi.
Pesticidas, purines, fertilizantes…
La contaminación de la agricultura y ganadería, contamina los acuíferos, y el agua potable ya no es tan sana.
https://t.co/C7F3G3FYhf— Xabi Marrero (@XabiMarrero) October 30, 2022
Berlin’de Mahallelerin Yaşanabilirliği
Alman Der Tagesspiegel gazetesi, Çevresel Adalet Atlası’ndan alınan verileri kullanarak , Berlin’deki yerleşim bölgeleri için yeşil alan, gürültü seviyeleri, hava kirliliği ve ısı stresini vurgulayan etkileşimli bir harita oluşturdu. Gazeteciler sağlıklı yaşam alanlarının adaletsiz dağılımını buldular, sosyal olarak dezavantajlı mahalleler daha çok ısı, gürültü ve hava kirliliği riski daha yüksek olan mahalleler var.
In welchen #Berliner Kiezen gibt's genug Grünflächen vor der Haustür, wo ist die Luftqualität schlecht, wo ist es zu laut, wo heizt sich die Stadt im Sommer auf? Und trifft das reiche oder arme Kieze besonders? Unsere Karte zeigt es. #ddj @Tagesspiegel https://t.co/5grDtjUgM2 pic.twitter.com/WfsCkTyaiu
— Hendrik Lehmann (@plateauton) October 27, 2022
Dünya Kupası: Bilmeniz Gereken Her Şey
Bu yılki Dünya Kupası, 20 Kasım – 18 Aralık tarihleri arasında Katar’da yapılacak. Turnuvanın hayranı mısınız? En çok hangi ülkenin imrenilen kupayı kaldırdığını biliyor musunuz? Veya hangi stadyumda en çok gol atıldı? 1930’dan 2018’e kadar Dünya Kupası bilgilerini kullanan The Times of London’dan veri gazetecisi George Willoughby, bugüne kadarki her Dünya Kupası maçını analiz etti ve verileri etkileşimli hale getirdi .
🏆Want to get in the mood for the World Cup? From bookings to goal locations, I've analysed every single match since 1️⃣9️⃣3️⃣0️⃣ to look at the history behind football’s greatest spectacle @TimesSport 👇https://t.co/OoQ3smf0H2#DDJ #WorldCup pic.twitter.com/xXRr8qztL8
— George Willoughby (@GWJournalism) October 27, 2022
Itaewon’da Ezilme Trajedisi
29 Ekim’de Seul’ün gece hayatı bölgesi Itaewon’da yaklaşık 100.000 kişinin katıldığı şenlikli bir Cadılar Bayramı kutlaması trajediye dönüştü. Genişliği 3,2 ile 4 metre arasında değişen 40 metre uzunluğundaki dar bir sokakta kalabalığın ezilmesinde en az 155 kişi öldü. The Straits Times, bir kaydırmalı anlatım zaman çizelgesi kullanarak felaketin nasıl ortaya çıktığını ayrıntılarıyla anlattı ve kalabalık felaketine yol açabilecek faktörleri görselleştirip açıkladı .
Itaewon explained in vizhttps://t.co/Sxuclz8BDD
— GG (@ggonjourney) November 2, 2022
Bağlantıları toplayıp grafiklerini çizdikleri için Connected Action’dan Marc Smith ve Harald Meier‘e tekrar teşekkürler. İlk On #ddj listesi haftalık olarak düzenlenir.
Eunice Au GIJN’nin program yöneticisidir. Daha önce, Singapur’daki The Straits Times’ın Malezya muhabiri ve New Straits Times‘ta gazeteciydi. Ayrıca The Sun, Malaysian Today ve Madam Chair için de yazdı.