VERİ GAZETECİLİĞİ

Veri Gazeteciliği İlk 10: Silahlı Şiddet, Sincan Polis Dosyaları, Terapi Bekleme Süreleri

By |
Print More
English

 

Washington Post

Washington Post, okul saatlerinde silahlı şiddete maruz kalan ABD’li çocukların verisini topladı. Resim: Ekran görüntüsü.

Bu hafta, veri gazeteciliğinin öne çıkan çalışmalarından biri The Washington Post veri tabanı ve Amerika Birleşik Devletleri’ndeki okul saldırılarının analizi. Sıfırdan yaratılan ve sürekli güncellenen bu veritabanı, son 23 yılda 300.000’den fazla ABD’li ilkokul öğrencisinin silahlı saldırıya maruz kalması gibi bazı şaşırtıcı rakamları ortaya koyuyor. Haftalık NodeXL ve Twitter’daki en popüler veri gazeteciliği çalışmalarından oluşan bölümümüzde ayrıca Çin’deki Uygur toplama kamplarında hapsedilenlerin yüzleri, ABD’deki tarihi sıcaklar, Polonya-Belarus sınırındaki göçmenler, gönderilen şüpheli ağır paketlerin yüzlerini gösteren görseller ve Ukrayna’daki Rus birliklerinin geri dönüşü ve  Avrupa hapishanelerindeki intihar sayıları var.

Silah Şiddetini İzleme

ABD okul saldırılarını takip etmiyor, bu nedenle Washington Post 2018’de kendi veri tabanını oluşturdu. Nexis, haberleri, açık kaynaklı veritabanlarını, kolluk kuvvetleri raporlarını, okul web siteleri ve okullara ve polis departmanlarına yapılan çağrıları kullanılarak veri topladı. 1999’daki Columbine Lisesi katliamından bu yana okul saatlerinde kaç çocuk silahlı şiddete maruz kaldı. Sayı: 331 okulda 311.000’den fazla çocuk. Post, iki öğretmen ve 19 çocuğun hayatına mal olan Uvalde, Teksas’taki son okula silahlı saldırı olayının ışığında veri tabanını güncelledi. Bulgular arasında: Okulda silahlı saldırının beyaz olmayan çocuklar üzerinde orantısız bir etkisi olduğu ve  ortanca yaşın 16 olduğuna dikkat çekti. The Post ayrıca ölüm nedenlerine de baktı ve Amerikalı gençlerin  en fazla ölüm nedeninin araba kazaları olduğunu, bununda silahlı saldırılardan önce geldiğini buldu.

Gözlatında Olan Uygurların Yüzleri

Sincan Polis Dosyaları, Çin’in Sincan kentindeki toplu gözaltı kamplarında tutulan 20.000’den fazla Uygur ve diğer azınlıkların adlarını, adreslerini, kimlik numaralarını ve fotoğraflarını içeren 452 elektronik tablodan oluşan sızdırılmış verileri kapsıyor. Veriler, bölgedeki polis sunucularından bilgileri hacklediğini, indirdiğini ve şifresini çözdüğünü iddia eden bir kaynaktan geliyor. BBC ve bir düzineden fazla başka haber kuruluşu, Çinli yetkililerin “meslek okulları” olduğunu iddia ettiği kamplardaki hapishane benzeri koşulların resmini çizen belgeleri inceledi ve doğruladı.

Terapi Bekleme Sürelerini Oyunlaştırmak

Alman kamu yayıncısı rbb|24, Almanya’da terapi için bekleme sürelerinin ne kadar sorunlu olabileceğini göstermek için bir haber oyunu geliştirdi. Gazeteciler yeterli veri toplamak ve bağlamı kurabilmek   için ülke çapında yüzlerce terapisti aradı ve randevu almaya çalıştı. Ekip, oyunu daha sürükleyici hale getirmek için yalnızca hikaye anlatımının önemini keşfetmekle kalmadı, aynı zamanda yayınlanmadan önce kullanıcı testlerini dahil etmenin de gerekli olduğunu fark etti. Veri gazetecisi Haluka Maier-Borst, haberin arka planında yürütülen görüşleri de paylaştığı bir tweet zincirine yer vererek “İlk versiyon mevcut olandan tamamen farklı görünüyordu” dedi.

Polonya-Beyaz Rusya Sınırındaki Göçmenler

Balkan Insight ekibi, özel verileri, coğrafi konumu, telefon kayıtlarını, videoları, belgeleri ve röportajları kullanarak göçmenlerin Polonya-Belarus sınırında bir tür kabus arafında nasıl tuzağa düşürüldüğünün resmini bir araya getirdi. Gazeteciler, 2021 ve 2022’de Polonya’ya geçmeye çalışan 600’den fazla gruba ayrılmış 4.000’den fazla göçmenin kayıtlarını inceledi. En az 59 grubun, bazıları sınır muhafızlarından defalarca geri gönderilirken,  26 grubun yetkililer tarafından şiddete maruz kaldığını tespit etti. 

 

78 Uzun Dakika

Ailelerin Teksas Uvalde’deki Robb ilköğretim okuluna bir tetikçinin girdiğini öğrenmesi ve memurların sınıfa girip silahlı adamı vurarak öldürmesi 78 dakika sürdü. New York Times, video delilleri, tanıkların ve kolluk kuvvetlerinin ifadelerini ve 911 çağrılarını kullanarak o dayanılmaz derecede uzun süredeki olayları dakika dakika yeniden kurguladı. Gazete, kilit olayları  bir zaman çizelgesinde sunarak, okuyuculara ailelerin bir çözüm beklerken katlanmak zorunda kaldıkları bitmeyen ıstırabı aktarmayı başardı.

Rus Yağmasını Haritalamak

Rus bağımsız gazetecilik kuruluşu Mediazona, Rus ordusunun işgalden birkaç gün önce Ukrayna’dan 58 ton paketi nasıl geri gönderdiğini takip etti. Gazeteciler, sevkiyatlarda, şüpheli ağır paketlerde ve Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik büyük stratejik hamlelerine denk gelen yerlerden yapılan teslimatlarda olağandışı bir artış tespit etti. Analiz, paketlerin muhtemelen ülke içinden yağmalanan eşyalar olduğunu gösteriyor. Ekip, video görüntülerini analiz ederek askerlerin spor ayakkabı, araba lastiği, mikrofon, TV, sosis ve konserve, gitar, çadır ve hatta askeri drone gibi ev eşyaları gönderdiğini belirledi. Haberi İngilizce ve Rusça olarak okuyun.

Yakıt Maliyeti Hesaplayıcısı 

Amerika Birleşik Devletleri’nde aracınızla bir  yolculuk mu planlıyorsunuz? Bütçeniz sizi pandemi öncesi kadar ileri götürmez. The Washington Post’un Amerikan Otomobil Birliği’nden aldığı verilerle yaptığı analize göre, benzin fiyatları 2019’daki fiyatlara kıyasla yüzde 60’tan fazla arttı. TravelTime ve Mapbox gibi araçların yanı sıra Bloomberg, Çevre Koruma Ajansı ve ABD’den gelen verileri de kullandılar. National Park Service okuyucularının planladıkları yolculuklar için yakıt maliyetini tahmin etmeleri için bir yakıt maliyeti hesaplayıcı geliştirdi.

Duruşma Öncesi Tutuklu İntiharları

Kar amacı gütmeyen İspanyol gazetesi Civio ve bazı medya kuruluşları Avrupa hapishanelerindeki intihar oranlarını inceledi. Gazeteciler endişe verici istatistikler buldu. Duruşma öncesi gözaltında 10.000 kişi başına 17.5 intihar varken, cezaevi nüfusunun geri kalanında bu oran 8.54 ölümdü. Hikaye ayrıca Avrupa’da mahkeme öncesi cezaevi intihar oranlarının en yüksek olduğu ülkeleri de vurguluyor: Çek Cumhuriyeti, Letonya ve Fransa.

ABD’de Sıcaklar

Şehriniz dün günlük yüksek sıcaklık rekoru kırdı mı? Uygulamalı İklim Bilgi Sisteminden (ACIS) yaklaşık 400 ABD şehrinin sıcaklık kayıtlarını inceleyen Pudding’in etkileşim aracını kullanarak öğrenebilirsiniz. Okuyucular,  düne ait sıcakları tarihsel olarak şehir bazlı inceleyip, sıralayabilir ve en son sıcaklık rekorunun ne zaman yaşandığını  keşfedebilir.

Avrupa Futbolunda Finansal Eşitsizlikler

Financial Times’dan John Burn-Murdoch, Avrupa Futbol Premier Ligi ve diğer liglerdeki kulüpler arasında genişleyen finansal uçurumun rekabeti nasıl bozduğuna ve bunun sonucunda “süper kulüplerin” egemenliğine nasıl yol açtığını inceledi. Veriler, 1990’ların başında Avrupa Kupası’nın çok daha kozmopolit olduğunu ve Sırbistan ve Romanya dahil 13 ülkeden kulüplerin yarı finale çıktığını gösteriyor. Ancak son beş yılda yarı finalistlerin dörtte üçü yalnızca beş kentsel Batı Avrupa bölgesinden geldi: Paris, Madrid, Münih, Londra ve İngiltere’nin kuzey batısı. Burn-Murdoch, bir Twitter zincirinde daha fazla ayrıntı veriyor.

Bağlantıları toplayıp grafik yaptıkları  için Connected Action’dan Marc Smith ve Harald Meier‘e tekrar teşekkürler. İlk On #ddj listesi haftalık olarak hazırlanmaktadır.

____________________________________________________________

Marthe Rubio, GIJN’in Franca bölümü editörüdür. İspanya ve Arjantin’de beş yıl çalıştıktan sonra Fransa’ya yerleşti ve kendi ülkesinde çalışıyor artık. Arjantin merkezli  La Nacion’un veri ekibinde iki yıl çalıştı. Ayrıca Slate ve Libération’da haberleri yayınlandı. Buenos Aires’te yer alan Fransız gazeteleri Le Figaro ve Mediapart için muhabirlik yaptı.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *