Brezilya’daki araştırmacı gazeteciler, COVID-19 salgınıyla mücadelede hükümetin kötü yönetimini ve yolsuzluğunu ortaya çıkardı. Resim: Jorge Hely Veiga, Shutterstock

Dünyanın birçok yerinde aşı uygulamaları hız kazanırken veya aşılama aşamasına geçerken, COVID-19 pandemisinin sonu olacağını umduğumuz şeyin başlangıcını görmeye başlıyoruz. Bazı ülkeler hala son enfeksiyon dalgasıyla mücadele ederken, diğerleri ekonomilerini, eğitimlerini ve diğer sosyal sektörlerini yeniden açmayı planladı.

2020’nin başlarında pandeminin başlamasından bu yana, COVID-19 hakkında veriye dayalı habercilik birkaç aşamadan geçti. Başlangıçta, çoğu pandeminin kendisine odaklandı, bazıları enfeksiyonların ilerlemesi ve eğilimlerine. Daha sonra, aşı oranları üzerine odaklanıldı.

Verilerle yapabileceğiniz tek şey bu değil. Pandeminin ikinci kısmına geçerken, veriler virüsün dünyamız üzerindeki değişikliklerini ve etkilerini ölçebilir, mevcut sistemlerimizdeki kusurlara ışık tutabilir ve bir sonraki felaketi önlemek veya hafifletmek için uzun vadeli çözümler önerebilir. Gazetecilerin pandemi sonrası araştırmalar için veri toplamaya ve izlemeye başlaması gerekiyor.

Google Haberler Girişimi tarafından desteklenen ve Haziran 2021’de WAN-IFRA APAC (Dünya Haber Yayıncıları Birliği, Asya Pasifik Komitesi) tarafından düzenlenen COVID-19 ve Halk Sağlığı Verileri Öykü Anlatımı atölye serisinin odak noktası buydu .

Üç çevrimiçi oturumda, Güneydoğu Asya’daki 46 medya yayınından 283 gazeteciyle, hem pandemi hem de ilgili halk sağlığı konularındaki haberlerini güçlendirmek için verilerin gücünden yararlanmanın ilkelerini ve pratik becerilerini paylaştım.

Verileri Toplayın ve İzleyin

Nijeryalı haber sitesi Dataphyte, hükümetin COVID-19 salgını sırasında N95 maske alımlarını nasıl yanlış yönettiğini ortaya çıkarmak için verileri kullandı.

Çalıştayımdan elde edilen önemli sonuçlardan biri, gazetecilerin pandemi sonrası araştırmalar için veri toplamaya ve izlemeye başlamaları gerektiğidir.

Hükümetlerin yalnızca yıllık bazda veri paylaştığı birçok Asya ülkesinde 2020 verilerinin yayınlanmasına başlandı. Bu, gazetecilerin pandeminin etkisini nicelleştirip ölçmesine ve pandemiden yararlanarak kendilerini zenginleştiren önemli soruları yanıtlamalarına olanak tanır.

Örneğin, birçok hükümete pandemi ile ilgili satın almalar yapma ve politikaları onaylama özgürlüğü verildi. Ancak Brezilya’daki gazeteciler, veri toplama ve analiz yoluyla devlet tarafından solunum cihazı satın alınmasındaki usulsüzlükleri ve yolsuzluğu ortaya çıkardı . Nijerya’daki benzer veriye dayalı araştırmalar, COVID-19 ile savaşmak için kullanılan sağlık malzemelerinin şişirilmiş fiyatlarla satın alındığını ortaya koydu .Pandemi, sınıflar arasındaki farkı genişlettiyse ve ülkenizdeki eşitsizliği artırdıysa, COVID-19 aşısının piyasaya sürülmesinin de aynı yolu izlemesi çok muhtemeldir.

Hassas Gruplar Üzerindeki Etkiyi Ölçün

Veriler ayrıca gazetecilerin pandemi sırasında en çok etkilenen savunmasız ve imtiyazlı toplulukların kurtarılmasını ve çeşitli hükümet yardım ve kurtarma programlarının etkinliğini izlemesine yardımcı olabilir. Kaliteli habercilik için şu soruları sorabilirsiniz:

• Pandemiden altı ila 12 ay sonra toplumumuzun en yoksul ailelerine ne oldu?
• Anne ve babasını virüsten kaybeden çocuklara ne oldu?
• Devlet yardımı gerçekten ihtiyacı olanlara ulaşdı mı?
• Pandemi politiklarından ve programlardan yararlanan/fayda sağlayan oldu mu?

Eşitsizliği İzleyin

Pandemi, sınıflar arasındaki farkı genişlettiyse ve ülkenizdeki eşitsizliği artırdıysa, COVID-19 aşısının piyasaya sürülmesinin de aynı yolu izlemesi çok muhtemeldir.

Bu, gazetecilerin verileri kullanarak yanlışları ifşa etmeleri ve düzeltme çağrısı yapmaları için başka bir fırsattır. İyi bir örnek, Toronto merkezli bağımsız bir haber dergisi olan The Local’in, Ontario’nun aşı stratejisinin Toronto’nun en savunmasız bölgelerini nasıl gözden kaçırdığını göstermek için haritaları kullanan bir haberdir.

Hastalık X için Hazırlanın

Çalıştaylar sırasında araştırılan bir diğer soru da bir sonraki salgının önlenmesi ve buna hazırlık yapılmasıydı. Tahmin sanatı genellikle gazetecilerin uzmanlık alanına girmese de, örneğin vahşi yaşam ticareti ve ormansızlaşma gibi salgınlarla bağlantılı göstergeleri izleyerek halkı bilgilendirebilirler.

Yeni Veri Becerilerini Hemen Kullanın

Atölye, hikaye fikirlerine ve veri gazeteciliği yöntemlerine ek olarak, katılımcılara veri görselleştirme için en iyi uygulamaları ve çevrim içi araçları tanıttı.

Bazı katılımcılar yeni edindikleri becerileri neredeyse anında uygulamaya koyarlar. Bunların arasında Malezya’daki en son Covid-19 durumunu daha ilgi çekici bir şekilde gösteren etkileşimli grafikler oluşturmak için Flourish adlı çevrim içi görselleştirme aracını kullanan Malezya -Çince gazete Sinchew Daily’den gazeteciler vardı .

Bu hikaye  ilk olarak WAN-IFRA web sitesinde yayınlandı . İzin alınarak burada tekrar yayınlanmaktadır. Ayrıca yazar Kuek Ser Kuang Keng, 2 Kasım’daki Küresel Araştırmacı Gazetecilik Konferansı’nda Veri Gazeteciliği: Neredeydik, Nereye Gidiyoruz konulu bir konuşma yapacak.

Ek kaynaklar

COVID-19 Pandemisi Veri Gazeteciliğini Nasıl Şekillendirdi?

COVID-19 Hakkında FOIA Talepleri Yapmaya İlişkin İpuçları

Veri Gazetecileri Brezilya’daki Gerçek COVID-19 Ölüm Ücretini Nasıl Açıkladı?

Coronavirüs Verilerinin Nereden Alınacağına İlişkin İpuçları – ve Bunu Analiz Etme Araçları

Kuek Ser Kuang Keng , Kuala Lumpur, Malezya merkezli ödüllü bir dijital gazetecidir. Data-N, Foreign Policy, BBC World Service, Mediacorp ve Malaysiakini gibi yayınların hikaye anlatımlarını veri, görsel ve etkileşimli bileşenlerle g